Prawo do ochrony i jakości życia osób starszych jest podstawowym prawem człowieka. Prawa te obejmują dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji i pracy, prawo do integracji ze społeczeństwem oraz prawo do usług i opieki społecznej. Prawa te obejmują również preferencyjne traktowanie i możliwość uczestnictwa w życiu społecznym. Prawa te można realizować za pomocą różnych środków, od zapewnienia zdrowia fizycznego i psychicznego osób starszych po zapewnienie im dostępu do usług społecznych, klubów, domów kultury i mobilnych jednostek opieki.
Prezentowana treść powstała dzięki współpracy z odbudowarp.pl
Konwencje dotyczące praw człowieka
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR) określa pewne podstawowe zasady, które dotyczą wszystkich istot ludzkich, w tym osób starszych. Ma on na celu promowanie równości i wyeliminowanie dyskryminacji ze względu na wiek poprzez zdefiniowanie i zapobieganie wszelkim aktom, które pozbawiają osoby starsze ich praw. Pakt promuje również równość płci poprzez uniemożliwienie dyskryminacji ze względu na wiek wywierania jakiegokolwiek wpływu na korzystanie lub wykonywanie praw danej osoby.
Komitet Ministrów Rady Europy przyjął niewiążące zalecenie dotyczące promowania praw człowieka osób starszych. Europejski Trybunał Praw Człowieka w wielu sprawach zajmował się prawami człowieka osób starszych. W obu Amerykach Zgromadzenie Ogólne Organizacji Państw Amerykańskich (OAS) przyjęło Konwencję w czerwcu 2015 r. Dotychczas konwencję ratyfikowały jedynie Kostaryka, Urugwaj, Argentyna i Chile.
Zapobieganie dyskryminacji osób starszych
Istnieje kilka czynników, które wpływają na występowanie dyskryminacji ze względu na wiek. Jedna czwarta obywateli Europy zgłasza, że regularnie doświadcza dyskryminacji ze względu na wiek. Analiza wskazuje, że zjawisko dyskryminacji ze względu na wiek staje się powszechnym problemem w świecie zachodnim. W wielu krajach ustawodawstwo dotyczące dyskryminacji ze względu na wiek jest częścią szerszych przepisów dotyczących praw człowieka i równego traktowania. W związku z tym przepisy dotyczące dyskryminacji ze względu na wiek są uważane za istotną instytucjonalną odpowiedź na ten problem.
Ustawa o dyskryminacji ze względu na wiek została uchwalona przez Kongres w listopadzie 1975 roku. Chroni ona osoby starsze przed dyskryminacją w zatrudnieniu i federalnych programach pomocy finansowej. Ponadto ustawa zakazuje pewnych działań, które mogą dyskryminować ze względu na wiek. Prawo to dotyczy pracodawców i podmiotów rządu federalnego zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Chociaż dyskryminacja ze względu na wiek jest nielegalna w większości okoliczności, istnieją wyjątki od reguły. Na przykład, organizacja może nadal dyskryminować na podstawie innych czynników, takich jak rasa czy pochodzenie narodowe.
Środki zapobiegające dyskryminacji w pracy osób starszych
Niniejsza Konwencja zakazuje arbitralnej dyskryminacji w zatrudnieniu ze względu na wiek i promuje zatrudnianie osób starszych w oparciu o ich zdolności. Zakazuje również dyskryminacji ze względu na wiek i wymaga zapewnienia równej ochrony wszystkim pracownikom zatrudnionym na tym samym stanowisku lub wykonującym podobne zadania. Wymaga od państw promowania formalnego zatrudnienia osób starszych oraz regulowania różnych form samozatrudnienia. Zachęca również pracodawców i pracowników do tworzenia programów szkoleniowych i certyfikacji wiedzy dla osób starszych.
Państwa Strony będą promować i wdrażać środki zapobiegające dyskryminacji osób starszych w pracy, w tym zapewnianie dochodów poprzez systemy zabezpieczenia społecznego i elastyczne środki ochrony socjalnej. Powinny również promować programy zapobiegające wypadkom i urazom w domach osób starszych. Ponadto powinny promować równy dostęp do podstawowej publicznej wody pitnej i usług sanitarnych. Wszystkie te działania muszą być zgodne z ustawodawstwem krajowym i promować równe traktowanie osób starszych.
Zapewnienie bezpieczeństwa osobom starszym w sytuacjach zagrożenia
Niezależnie od tego, czy osoby starsze żyją samotnie, czy w społeczności, zapewnienie im zdrowia i bezpieczeństwa jest głównym problemem. Badania wykazały, że starsze osoby są dwukrotnie bardziej narażone na śmierć w pożarach niż ich młodsi koledzy. Co więcej, osoby starsze stanowią 12% populacji Stanów Zjednoczonych i Kanady. O ile bezpieczeństwo zdrowotne osób starszych jest istotnym problemem, o tyle społeczny interes ochrony osób starszych jest jeszcze większy. Dlatego proces polityczny powinien koncentrować się na poprawie jakości życia osób starszych i zapewnieniu im zdrowia.
Bezpieczeństwo osób starszych jest często zagrożone ze względu na pogarszający się stan zdrowia fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Zdecydowana większość wypadków z udziałem osób starszych ma miejsce w domu, gdzie mogą one ulec upadkom, pożarom, a nawet niewłaściwemu zażyciu leków. W związku z tym krewni i pracownicy służby zdrowia powinni zachować szczególną ostrożność w kontaktach z osobami starszymi. W ten sposób można mieć pewność, że nie są one ofiarami nadużyć lub zaniedbań. A jeśli wypadki się zdarzą, zapewnienie im bezpieczeństwa jest niezbędne.
Prawo do prywatności dla osób starszych
Osoba w wieku senioralnym powinna mieć prawo do prywatności i praw człowieka w placówkach opieki. Powinna mieć możliwość podejmowania własnych decyzji dotyczących opieki i realizowania swojego potencjału. Obejmuje to prawo do prywatności w zakresie ich higieny osobistej i aktywności. Powinny być również chronione przed wykorzystywaniem i fizycznym znęcaniem się. Ważne jest, aby te prawa były respektowane. Oto kilka sposobów na promowanie prywatności i praw człowieka w placówkach opieki. Powinny one zostać wdrożone w każdej jurysdykcji.
Po pierwsze, osoby starsze powinny wnieść wkład w trwające debaty na temat kompleksowych przepisów dotyczących prywatności. Powinny upewnić się, że proponowane prawa i przepisy odzwierciedlają ich potrzeby i oczekiwania. Na przykład powinny mieć proste domyślne ustawienia prywatności, które są powszechnie rozpoznawalne na różnych platformach, nie obciążając ich zdolności poznawczych. Ustawienia te powinny również umożliwiać użytkownikowi podejmowanie decyzji w warunkach wspierających. Użytkownicy powinni mieć możliwość przypisania praw do podejmowania decyzji innej osobie w razie potrzeby.
Podobne tematy