Kiedy powstała konwencja genewska? Została podpisana 27 lipca 1929 roku, a weszła w życie 19 czerwca 1931 roku. Oficjalna nazwa konwencji to Konwencja dotycząca traktowania jeńców wojennych. Konwencja genewska jest wielkim osiągnięciem w dziedzinie stosunków międzynarodowych, jest jednym z najważniejszych dokumentów w dziedzinie prawa międzynarodowego. W niniejszym artykule przeanalizujemy, kiedy podpisano tę konwencję i jak zmieniała się ona od tego czasu.
1864
Konwencja genewska powstała w 1864 roku. Konferencja genewska odbyła się 22 sierpnia 1864 roku i wzięli w niej udział przedstawiciele szesnastu państw europejskich. Konwencja genewska ustanowiła pewne podstawowe zasady dotyczące leczenia rannych wojskowych. Na mocy tego traktatu służby medyczne, karetki, szpitale i cywile leczący rannych mieli być neutralni i wolni od wpływów politycznych. Konwencja genewska stała się następnie podstawą wielu innych umów międzynarodowych. Na przestrzeni dziejów traktat ten wpłynął na rozwój międzynarodowej pomocy humanitarnej.
Konwencja genewska wprowadziła również zasady odnoszące się do codziennego życia więźniów. Konwencje ułatwiły między innymi powstanie Czerwonego Krzyża, neutralnej organizacji, która zapewniała ochronę ludności cywilnej w czasie wojny. Podczas II wojny światowej Niemcy dopuścili się straszliwych zbrodni na ludności cywilnej, dlatego konwencje genewskie zostały rozszerzone o osoby cywilne nie biorące udziału w walkach. W IV Konwencji Genewskiej wprowadzono również postanowienia dotyczące ochrony kobiet w ciąży i dzieci.
Konwencje genewskie zostały potwierdzone w 1977 roku, a w 1989 i 2005 roku dodano do nich protokoły dodatkowe. Protokoły dodatkowe włączyły czerwony kryształ i czerwony krzyż jako charakterystyczne emblematy neutralności. W 2005 roku Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża zebrał z Iraku przedmioty świadczące o zniszczeniach i cierpieniach ludności cywilnej podczas wojny. Przedmioty te zostały zebrane przez członków Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, którego celem jest zachowanie pamięci o ofiarach.
1949
Przed utworzeniem w 1949 roku Konwencji Genewskiej obowiązywały inne traktaty mające na celu ochronę ludności cywilnej podczas wojny. Traktaty te miały jednak zastosowanie tylko do walczących, a wydarzenia II wojny światowej pokazały, jak katastrofalny w skutkach może być brak ochrony ludności cywilnej. Konwencja z 1949 roku została opracowana w odpowiedzi na te doświadczenia i obecnie zawiera 159 artykułów chroniących ludność cywilną w czasie wojny. Zawiera również sekcję dotyczącą ogólnej ochrony ludności. Chociaż ten rozdział nie dotyczy prowadzenia działań wojennych, zawiera ważne wskazówki dotyczące czasu wojny.
O Konwencji z 1949 roku często pisze się w kontekście bieżących wydarzeń, ale jej historia sięga znacznie dalej. Początkowo wywodząca się z troski o rannych żołnierzy pod koniec XIX wieku, konwencja genewska została rozszerzona o ochronę jeńców wojennych, cywilów i personelu religijnego przed cierpieniem w czasie wojny. Traktat z 1949 roku zakazuje zabijania cywilów, w tym dzieci. Zabrania również stosowania tortur i innych okrutnych metod wobec ludności cywilnej.
W III konwencji warunki pobytu jeńców wojennych określono jako “humanitarne”. Jeńcy muszą mieć zapewnioną odpowiednią opiekę medyczną i schronienie. Muszą być postawieni przed sądem przez swoich jeńców. Jeśli tylko jest to możliwe, jeńcy ci muszą zostać odesłani do swojej ojczyzny. Traktat z 1949 roku zakazuje również stosowania tortur i walki zbrojnej przez wroga. W przeciwieństwie do II Konwencji Genewskiej, traktat ten nie ma zastosowania do cywilów biorących udział w walce.
Rozszerzona w 1949 roku o ochronę cywilów nie biorących udziału w walkach
Konferencje genewskie z 1949 roku potwierdziły trzy konwencje genewskie i dodały czwartą, która jeszcze bardziej podkreślała ochronę cywilów. Ta nowa konwencja, formalnie uchwalona w 1949 roku, jest kamieniem węgielnym współczesnego międzynarodowego prawa humanitarnego i miała na celu ochronę ludności cywilnej znajdującej się w strefie działań wojennych. W 1949 roku Konwencje Genewskie zostały ratyfikowane w czterech krajach i zostały zmienione pod kilkoma względami. Stanowiły one, że konflikty zbrojne między narodami powinny traktować ludność cywilną w sposób humanitarny, unikając użycia siły niewspółmiernej do przewagi militarnej.
Przed 1949 r. konwencje genewskie miały zastosowanie tylko do kombatantów. II wojna światowa pokazała, jak katastrofalne skutki może mieć ignorowanie ludności cywilnej podczas wojny. W odpowiedzi na to konwencja genewska z 1949 r. uwzględniła doświadczenia II wojny światowej i rozszerzyła zakres stosowania na ludność cywilną. Konwencja z 1949 roku zawiera 159 artykułów, w tym jeden dotyczący ochrony ludności cywilnej w ogóle. Chociaż ta nowa era praw człowieka w czasie wojny jest daleka od zakończenia, wywarła ona ogromny wpływ na stosunki międzynarodowe.
Druga Konwencja Genewska obejmuje wszystkie wypowiedziane wojny, konflikty zbrojne między wysokimi umawiającymi się stronami oraz konflikty zbrojne między dwoma państwami. Oprócz ochrony walczących, konwencja ta chroni również personel medyczny i statki szpitalne. Czwarta Konwencja Genewska rozszerza te ochrony na niekombatujących cywilów na terytoriach okupowanych. Jest to ważny aspekt prawa międzynarodowego, a jego znaczenia nie można bagatelizować.
Wejście w życie
Konwencje genewskie to zbiór traktatów międzynarodowych mających na celu ochronę ofiar wojennych przed skutkami wojny. Zostały one podpisane w Genewie w latach 1864-1949. Miały na celu ochronę ludności cywilnej i żołnierzy w czasie wojny. Układ z 1949 roku został ratyfikowany, a w 1977 roku nastąpiły dwa dodatkowe protokoły. Traktaty te stały się fundamentami prawa międzynarodowego. Aby przeczytać więcej, kliknij na poniższy link.
Konwencje genewskie zobowiązują wszystkie strony do traktowania każdej osoby znajdującej się w ich rękach w sposób jak najbardziej humanitarny. Zakazują tortur, morderstw oraz innego okrutnego, upokarzającego lub poniżającego traktowania więźniów. Zabraniają również brania zakładników, zapobiegają torturom i śmierci oraz wymagają zbierania i leczenia rannych i chorych. Konwencje genewskie wzywają strony konfliktu do wprowadzenia w życie swoich części traktatów. Należy jednak pamiętać, że stosowanie przepisów nie zmienia statusu prawnego żadnej ze stron konfliktu.
Konwencja obejmuje wszystkie aspekty dotyczące osób chronionych i ich traktowania. Rozróżnia cudzoziemców znajdujących się po jednej ze stron konfliktu oraz ludność cywilną na terytorium okupowanym. Traktat określa obowiązki władzy okupacyjnej i precyzuje zasady pomocy humanitarnej dla ludności na okupowanym terytorium. Konwencja ustanawia również specjalistyczny reżim traktowania cywilnych internowanych. Konwencja podzielona jest na trzy załączniki, które zawierają wzory umów o szpitalach i strefach bezpieczeństwa, a także wzory kart.
Ratyfikacja
Konwencje genewskie to seria traktatów międzynarodowych. Zostały podpisane w Genewie, w Szwajcarii, w 1864 i 1949 roku, aby zapobiec lub złagodzić cierpienia ludności cywilnej i żołnierzy w czasie wojny. Na początku lat 90. XX wieku konwencje ratyfikowało 26 państw, głównie po rozpadzie Związku Radzieckiego. Obecnie jest 194 państw stron. Konwencje z 1949 roku są powszechnie ratyfikowane, natomiast protokoły dodatkowe nie zostały jeszcze ratyfikowane przez wszystkie narody.
Konwencje genewskie z 1949 roku były niekompletne. Po zakończeniu zimnej wojny zmienił się charakter konfliktów zbrojnych. Większość konfliktów stała się wewnętrznymi wojnami domowymi lub konfliktami asymetrycznymi, a ich ofiarą padła większa liczba cywilów. Konwencje genewskie z 1949 roku zajęły się tymi różnicami i zaktualizowały pierwotne konwencje haskie z 1907 i 1899 roku. Oznaczało to, że konflikty zbrojne z udziałem państw niebędących sygnatariuszami mogły podlegać postanowieniom konwencji z 1949 r.
Protokół III uzupełnia i rozwija artykuł 3 wspólny dla Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 roku. Jest to traktat, który ma zastosowanie do wszystkich konfliktów zbrojnych na terytorium Wysokich Umawiających się Stron. Protokół III ma zastosowanie do konfliktów, w których dysydenckie siły zbrojne lub grupy zbrojne sprawują kontrolę nad częścią terytorium Wysokiej Umawiającej się Strony i znajdują się pod odpowiedzialnym dowództwem. Ponadto chroni on miejsca kultu i artefakty kulturowe.
Zastosowanie
Konwencje Genewskie są międzynarodowym zbiorem praw regulujących prowadzenie konfliktów zbrojnych. Mają one na celu zapewnienie ofiarom wojny minimalnej ochrony, humanitarnego traktowania i podstawowych gwarancji szacunku. Istnieje kilka Konwencji Genewskich, w tym Czwarta Konwencja Genewska, która chroni ludność cywilną, jeńców wojennych i pracowników służby zdrowia podczas konfliktu zbrojnego. Każda z tych konwencji zawiera rygorystyczne zasady dotyczące postępowania w przypadku poważnych naruszeń. Naruszenia konwencji podlegają ekstradycji i mają na celu postawienie winnych przed sądem.
Prawa te zostały pierwotnie opracowane w celu ochrony ludności cywilnej, ale obecnie większość konfliktów zbrojnych ma charakter międzynarodowy. Wspólny Artykuł 3 Konwencji Genewskiej funkcjonuje jako mini-konwencja wewnątrz większej Konwencji Genewskiej. Określa on podstawowe zasady konwencji, od których nie wolno odstępować. Wspólny Artykuł 3 jest skondensowaną wersją zasad konwencji i ma zastosowanie do konfliktów zbrojnych prowadzonych przez państwa, które nie podpisały traktatu.
Konwencje genewskie zabraniają brania zakładników, torturowania i deportacji, a także zakazują stosowania kar zbiorowych i przestępstw przeciwko godności osobistej. Dodatkowo łamanie konwencji zakazuje dyskryminacji ze względu na rasę, religię czy narodowość. Nawet jeśli naród przeciwny nie jest sygnatariuszem, to i tak musi przestrzegać jej postanowień. Komentarz do konwencji genewskich z 1952 r. autorstwa Jeana Picteta szczegółowo opisuje te prawa.
Podobne tematy